niedziela, 28 maja 2017

Victor E. Frankl "Czlowiek w poszukiwaniu sensu" - wybrane cytaty

-"Nie gońcie za sukcesem - im bardziej ku niemu dążycie, czyniąc z niego swój jedyny cel, tym częsciej on was omija. Do sukcesu bowiem, tak jak do szczęścia, nie można dążyc; musi on z czegoś wynikać i występuje jedynie jako niezamierzoy rezultat naszego zaangażowania w dzieło wieksze i ważniejsze od nas samych lub efekt uboczny całkowitego oddania się drugiemu człowiekowi. Szczęście po porostu musi samo do nas przyjść i to samo dotyczy sukcesu: sukces "przydarza sie" nam, kiedy o niego zabiegamy. Trzeba słuchać, co nam podpowiada sumienie, a nastepnie realizować jego nakazy zgodnie ze swoją najlepszą wiedzą. Dopiero wtedy przekonacie się, że na dłuższą metę - powtarzam: na dłuższą metę! - sukces przychodzi własnie do tych, którzy o nim nie mysleli".

- "Nienormalna reakcja na nienormalna sytuacje jest normą".

-"Miłość nie ogranicza się do fizycznej powłoki ukochanej osoby. Prawdziwa głębie odnajduje się, dopiero wnikając w jej duchowe jestestwo, jej wewnętrzne "ja".

- "To, w jaki sposób człowiek akceptuje swoje przeznaczenie i cierpienie, jakie ono z sobą niesie, to, w jaki sposób bierze na barki swój krzyż, może być dla niego - nawet w najtrudniejszych chwilach- wyjątkowa okazja do pogłębienia sensu własnego życia. Może bowiem wbrew wszystkiemu zachować odwagę i bezinteresowność albo walcząc zaciekle o przetrwanie, zapomnieć o swojej ludzkiej godności i zniżyć się do poziomu zwierzęcia. Człowiek może zatem wykorzystać szanse, jaką daje mu życie i wzrastać moralnie na przekór temu, co świadczy zaś o tym, czy jest godzien swojego cierpienia, czy nie".

-"Skrajnie trudne położenie czesto bywa okazją do duchowego rozwoju. Zamiast traktować trudy pobyt w obozie jako egzamin sprawdzający ich wewnętrzną siłę, zrezygnowani więzniowie przestawali brać życie na serio i pogardzali nim, jakby było czymś całkiem bez znaczenia. Woleli zamykać oczy i zyć przeszłością".

- "Specyfika ludzkiej natury polega na tym, że umiemy żyć tylko wtedy, gdy patrzymy w przyszłość - "sub specie aeternitatis". To jest naszym zbawieniem w najtrudniejszych momentach życia, choć czasem siłą woli musimy się zmuszać do spogladania przed siebie".

- "Żaden człowiek i żaden ludzki los nie może być porównywany, każda sytuacja jest niepowtarzalna i każda wymaga innych reackji".

- "Gdy człowiek odkrywa, że jego przeznaczeniem jest cierpieć, musi potraktować to cierpienie jako zadanie do wypełnienia - jedyne i wyjątkowe zarazem. Musi przyjąć do wiadomości, że także w cierpieniu pozostaje kimś wyjątkowym, samotnym bytem we wszechświecie. Nikt mu nie ulży ani nie będzie cierpieć za niego. Ma on jednak unikatową szansę wyboru sposobu, w jaki uniesie swoje brzemie".

- "To, że jako istoty ludzkie jesteśmy wyjątkowi i jedyni w swoim rodzaju, wyróżnia nas sposród innych, nadając sens naszej egzystencji i wpływając w jednakowy sposób zarówno na naszą pracę tworczą, jak i na naszą zdolność do miłości. Kiedy uświadomimy sobie, że nie da się zastąpić jednego człowieka drugim, rola odpowiedzialności, jaką ponosimy za własne życie i jego podtrzymanie, ukaże nam się w całej wielkości. Człowiek, który zda sobie sprawe z odpowiedzialności, jaka ma wobec innej ludzkiej istoty, która go kocha i z niecierpliwoscią wyczekuje jego powrotu, albo wobec jakiejś nieukończonej pracy, nigdy nie bedzie zdolny odebrać sobie zycia. Wie już, dlaczego żyje, a to pozwoli mu znieść, jak żyje".

- "Przebywając w nazistowskich obozach koncentracyjnych, można się było przekonać, że największe szanse na przeżycie mieli ludzie świadomi tego, iż w przyszłości czeka na nich konkretne zadanie do wykonania".

-"Sens życia można odkryć na trzy sposoby: (1) poprzez twórczą pracę lub działanie, (2)poprzez doświadczenie czegoś lub kontakt z innym człowiekiem oraz (3) poprzez to, jak znosimy nieuniknione cierpienie".

- "Dzięki miłości jesteśmy bowiem zdolni dostrzec zasadnicze cechy ukochanej osoby, więcej, uświadamiamy sobie cały jej potencjał, który jeszcze nie jest lecz powinien zostac urzeczywistniony. Ponadto poprzez swoją miłość kochający człowiek daje kochanej przez siebie osobie moc urzeczywistnienia tego potencjału. Uświadamiając drugiemu, że jego potencjał znajduje swe odbicie w rzeczywistosci".

-"Cierpienie w pewnym sensie przestaje być cierpieniem w chwili, gdy nada mu się sens, choćby sens ofiary".

- "Po pewnym czasie zadałem nastepne pytanie, tym razem zwracając się do całej grupy. Pytanie brzmiało: czy małpa, którą wykorzytsuje się do badań nad szczepionką przeciw polio i z tego powodu raz za razem kłuje iglą, jest w stanie ogarnać sens swego cierpienia? Wszyscy obecni jednogłośnie odparli, że oczywiście nie; małpa, ze swą ograniczoną inteligencją, nie potrafi przeniknać do świata ludzi, to znaczy jedynego świata, w którym sens jej cierpienia byłby zrozumiały. Kontynuując temat, zdałem zatem kolejne pytanie: - A co z człowiekiem? Czy jesteście pewni, że świat ludzi stanowi ostatni etap kosmicznej ewolucji? Czy tak trudno wyobrazić sobie istnienie innego wymiaru, świata poza naszym światem, w którym pytanie o ostateczny sens ludzkiego cierpienia znalazło by swoją odpowiedź?".

-"Jak na ironie, tak jak lek prowokuje urzeczywistnienie ego, czego się najbardziej obawiamy, tak przesadna intencja uniemożliwia spełnienie tego, czego najbardziej pragniemy".

- "Człowiek nie podlega całkowicie zewnetrznemu warunkowaniu i zewnetrznym wpływom, lecz sam świadomie decyduje, czy ulec danym okolicznościom, czy im się przeciwsawić. Innymi słowy, ma ograniczoną wolnosć samookreślania się. Nie tylko istnieje, ale nie ustannie ksztaltuje swoją egzystencje, determinujac to, kim w danej chwili jest i kim bedzie w nastepnym momencie".

-"Nie należy zapominać, że optymizm nie jest czymś, czym da się sterować lub co pojawia się na zawołanie. Nie można też zmusić się do bezkrytycznego optymizmu wbrew wszelkim okolicznościom i nadziei. Wszystko zaś, co dotyczy nadziei, jest rownież prawdą w przypadku dwóch pozostałych elementów naszej "trójcy", jak że ani wiara, ani miłość nie poddają się ludzkim rozkazom".